Rozważania nt. Litanii Loretańskiej - dzień 4

https://www.biblijni.pl/media/7,rozwazania_nt_litanii_loretanskiej_dzien_4.html

Które imię było pierwsze Jezus czy Chrystus i co tak naprawdę oznacza skrót IHS?

Tekst Litanii loretańskiej nie jest stały. Na przestrzeni wieków dochodziły kolejne wezwania a niektóre zmieniały swoje brzmienie. Nie jest to jednak proces całkowicie pozbawiony nadzoru. W roku 1631 Święta Kongregacja Obrzędów zakazała dokonywania zmian w tekście tej modlitwy bez jej zgody. Litania Loretańska została oficjalnie zatwierdzona przez papieża Benedykta XIV w połowie XVIII wieku, dzięki czemu można odmawiać ją publicznie w całym Kościele.

Miały być komplementy no i są. To pierwszy z nich „Panno nad pannami”. Panna wg słownika języka polskiego to kobieta, niezamężna, najczęściej młoda. Niesie ze sobą pozytywne nastawienie, w którym łatwo wyrazić zachwyt: Ach co za panna, co za pannica, panna na wydaniu. Młoda, piękna, dobrze wychowana. Panna nad pannami to po ludzku najpiękniejsza, najlepsza partia, wzór do naśladowania dla wszystkich panien. Brzmi całkiem łatwo i przyjemnie ale jest jeszcze jedno znaczenie które umyka polskiemu nazewnictwu. Tłumacząc z łaciny określenie Virgo otrzymujemy słowa panna lub dziewica jako tożsame. Jak to wygląda w praktyce w XXI wieku nie będę opowiadał. W każdym razie „panno nad pannami” to wyrażenie pełnego zachwytu a z mojej strony również ogromnego szacunku, gdyż w przypadku Maryi „virgo” nie jest pozbawione żadnego znaczenia, a że to ważny temat to jeszcze w kolejnych dniach i wezwaniach do niego wrócimy. Matko Chrystusowa to pierwsze z kilkunastu wezwań do Maryi Matki. Najbardziej oczywiste bo Maryja z Nazaretu urodziła Jezusa Chrystusa, zatem jest jego matką. Aby nie ograniczać jednak pojęcia matka do rodzicielki, przytoczę prof. Jana Miodka, który definiuje matkę jako kobietę, która ma dziecko (niekoniecznie je urodziła).

Wróćmy teraz do tytułowego pytania: które imię było pierwsze Jezus czy Chrystus? Chronologicznie czytając Biblię pojawia się Jezus - znów za sprawą Gabriela. W języku hebrajskim Jeszua, przetłumaczone na grekę Iesous znaczy „Bóg zbawia”. To dobrze się składa:) Jezus to podstawowe imię Syna Bożego najczęściej stosowane w ewangelii. Z kolei Chrystus pochodzi od greckiego christos, które jest tłumaczeniem hebrajskiego mashiah - „namaszczony” - stąd Mesjasz. Imię Jezus zostało nadane przez Boga natomiast Chrystus przez współczesnych Jezusowi ludzi. Izraelici oczekiwali mesjasza, zbawiciela jako wyzwoliciela narodu spod okupacji. Wydaje nam się niedorzeczne, że nie zaakceptowali Jezusa, nie poznali się na nim. Ale czy tak ciężko to sobie wyobrazić? Gdyby tak na polskiej ziemi w czasie zaborów czy okupacji pojawił się oczekiwany zbawca, który nie zamierza pokonać najeźdźcy, za to mówi o potrzebie nawrócenia. Czy potraktowalibyśmy go poważnie? Czy dzisiaj traktujemy Go poważnie?

Na zakończenie nieco światła na skrót IHS, który widujemy na Hostii czy tabernakulum. Interpretacji jest kilka i choć nie wywołują takich napięć jak kredowy znak, który kreślimy w Trzech Króli to warto je przytoczyć. Najprawdopodobniej pochodzi on po prostu od greckiego słowa IHsouS  czyli Jezus, ale możliwe źródła to również „Jezus Hominum Salwator” - „Jesus zbawca ludzi”, „In hoc signo (viences) „ - „W tym znaku (zwyciężysz)”. Podobno cesarz Konstantyn Wielki zobaczył to hasło podczas swojej wizji. I jeszcze jedno używane przez średniowieczne zakony „Iesum Habemus socium” - „Mamy Jezusa za towarzysza”. To mi się naprawdę podoba. Co by i w naszym życiu okazało się prawdą: Matko Chrystusowa módl się za nami. A tymczasem dobrego dnia, wieczoru czy poranka i nieustannie mam nadzieję do usłyszenia jutro! :)

Pozostałe odcinki można wysłuchać pod adresem: www.biblijni.pl/media/

• Litania Loretańska
• Litania Loretańska - wersja śpiewana
• Litania Loretańska - wersja śpiewana wideo