2Mch, 8, 1-7

Działalność Judy Machabeusza

1  Juda, zwany też Machabeuszem, i jego ludzie potajemnie przychodzili do wiosek, przywoływali do siebie i zabierali ze sobą krewnych oraz tych, którzy trwali w judaizmie. Zebrali blisko sześć tysięcy ludzi. 2  Błagali przy tym Pana, aby wejrzał na deptany przez wszystkich naród i okazał litość świątyni bezczeszczonej przez ludzi bezbożnych, 3  aby też zmiłował się nad rujnowanym miastem, które niedługo ma być zrównane z ziemią, aby wysłuchał krwi, która woła do Niego, 4  aby wspomniał na przeciwne wszelkiej sprawiedliwości mordowanie niewinnych dzieci, wreszcie na bluźnierstwa wypowiedziane przeciwko Jego imieniu, a okazał, że zła nienawidzi. 5  Kiedy Machabeusz stanął na czele oddziału, już był dla pogan niezwyciężony, gdyż gniew Pański przemienił się w miłosierdzie. 6  Nachodząc niespodziewanie miasta i wsie, palił je, a zajmując dogodne stanowiska, zmusił do ucieczki niemałą liczbę nieprzyjaciół. 7  Na takie wypady najczęściej obierał noce jako sprzymierzeńców. Opowiadania zaś o jego męstwie rozchodziły się wszędzie.

2Mch, 8, 8-29

Wyprawa Nikanora

8  Widząc, że mąż ten w krótkim czasie doszedł do władzy i że coraz bardziej rośnie jego powodzenie, Filip napisał do Ptolemeusza, wodza Celesyrii i Fenicji, że powinien on wspomóc królewskie sprawy. 9  Ten zaś natychmiast wybrał Nikanora, syna Patrokla, jednego z pierwszych przyjaciół [króla], i posłał go na czele nie mniej niż dwudziestu tysięcy ludzi, pochodzących ze wszystkich narodów, aby wytępił cały naród żydowski. Dodał mu także Gorgiasza jako wodza, a był to mąż doświadczony w sprawach wojennych. 10  [Z pieniędzy uzyskanych] ze sprzedaży Żydów w niewolę Nikanor postanowił zapłacić podatek wynoszący dwa tysiące talentów, które król był winien Rzymianom. 11  Posłał więc zaraz do miast nadmorskich wezwanie, aby kupowano żydowskich niewolników, obiecując dać im dziewięćdziesięciu niewolników za jeden talent. Nie brał przy tym pod uwagę kary, która miała go spotkać ze strony Wszechmocnego.
12  Wiadomość o wyruszeniu Nikanora dotarła do Judy. Gdy zaś on swoim żołnierzom podał wiadomość o zbliżaniu się wojska, 13  małoduszni i ci, którzy nie dowierzali Bożej karze, rozbiegli się i sami opuścili to miejsce. 14  Inni zaś sprzedawali wszystko, a jednocześnie błagali Pana, aby wyratował sprzedanych przez bezbożnego Nikanora przed bitwą. 15  Jeżeli już nie ze względu na nich samych, to ze względu na przymierza zawarte z ich ojcami i ze względu na wzniosłe i pełne majestatu Jego imię, wzywane nad nimi. 16  Machabeusz zebrał swoich żołnierzy w liczbie sześciu tysięcy i upomniał ich, aby nie przerażali się [na widok] nieprzyjaciół i aby nie bali się wielkiej liczby pogan, którzy niesłusznie przeciwko nim występują, ale aby walczyli mężnie, 17  mając przed oczyma wbrew wszelkiemu prawu dokonane przez nich zbezczeszczenie świętego miejsca i poniewieranie wyszydzonym miastem, a ponadto jeszcze zniesienie obyczajów odziedziczonych po przodkach. 18  «Oni ufność pokładają w broni, a także w śmiałości swojej – powiedział – my zaś ufamy wszechmocnemu Bogu, który może zarówno tych, co idą przeciw nam, jak i cały świat wywrócić jednym skinieniem». 19  Wyliczył im także [przykłady] pomocy, jakiej doznali ich praojcowie, a w tym również [zwycięstwo] odniesione nad Sennacherybem, kiedy zginęło sto osiemdziesiąt pięć tysięcy; 20  a również to, co się stało w Babilonii w bitwie przeciwko Galatom: jak wszystkich do bitwy stanęło osiem tysięcy razem z czterema tysiącami Macedończyków, gdy zaś Macedończycy znaleźli się w trudnym położeniu, owe osiem tysięcy pobiło sto dwadzieścia tysięcy dzięki pomocy, którą otrzymali z Nieba, a nawet wzięli wielkie łupy.
21  Kiedy ich napełnił odwagą i sprawił, że byli gotowi złożyć życie za prawa i ojczyznę, podzielił wojsko na mniej więcej cztery części, 22  na czele każdego oddziału postawił swoich braci: Szymona, Józefa i Jonatana, a każdemu z nich powierzył dowództwo nad tysiącem pięciuset ludźmi, 23  a także Eleazara. Odczytawszy Księgę Świętą, dał hasło: «Z Bożą pomocą!» Sam objął dowództwo nad pierwszym oddziałem i uderzył na Nikanora. 24  Ponieważ Wszechmocny był ich sprzymierzeńcem, zabili ponad dziewięć tysięcy żołnierzy, większą część wojska Nikanora ranili i okaleczyli, wszystkich zaś zmusili do ucieczki, 25  a pieniądze tych, którzy przybyli, aby ich kupić, zabrali. Ścigali ich potem dość daleko. Zaprzestali jednak ze względu na późną godzinę. 26  Był to bowiem dzień przed szabatem i dlatego nie mogli biec za nimi zbyt daleko. 27  Kiedy broń została zgromadzona, a łupy zabrane nieprzyjaciołom, oddali się odpoczynkowi szabatowemu, bardziej niż zwykle przy tym błogosławili i wychwalali Pana, który ich wybawił, wyznaczając dla nich na ten dzień początek swojego zmiłowania. 28  Po szabacie część łupów rozdzielono pomiędzy poszkodowanych, wdowy i sieroty, resztę zaś podzielili między siebie i swoje dzieci. 29  Gdy tego dokonali i urządzili wspólną modlitwę, błagali miłosiernego Boga, ażeby swoim sługom dał się przejednać do końca.

2Mch, 8, 30-33

Klęski Tymoteusza i Bakchidesa

30  W walce z żołnierzami Tymoteusza i Bakchidesa zabili ponad dwadzieścia tysięcy i opanowali nadzwyczaj wysokie warownie. Bardzo wielkie łupy podzielili na równe części, dla siebie, dla poszkodowanych, sierot, wdów, a nadto jeszcze dla starców. 31  Zabrali broń i wszystką starannie złożyli w odpowiednich miejscach, a resztę łupów zanieśli do Jerozolimy. 32  Filarchę zaś, który znajdował się w otoczeniu Tymoteusza, a który był mężem bardzo bezbożnym i sprawcą wielu krzywd wyrządzonych Żydom, zgładzili. 33  Kiedy obchodzili uroczystość zwycięstwa w swoim ojczystym mieście, spalili tych, którzy podłożyli ogień pod bramy świątyni, a także Kallistenesa, który umknął do pewnego domku. Otrzymał on godną zapłatę za bezbożność.

2Mch, 8, 34-36

Ucieczka Nikanora

34  Trzykroć gorszy zaś złoczyńca Nikanor, ten, który tysiąc kupców sprowadził, aby sprzedawać Żydów, 35  z pomocą Pana upokorzony przez tych, których uważał za coś najlichszego, zrzucił swoją wspaniałą szatę, a oddaliwszy się od wszystkich, uciekał przez pola jak zbiegły niewolnik. Dzięki nadzwyczajnemu szczęściu przybył do Antiochii po zagładzie wojska. 36  Ten, który obiecał uiścić podatek Rzymianom ze sprzedaży niewolników z Jerozolimy, musiał wyznać, że Żydzi mają Obrońcę i że dlatego Żydów nie można pokonać. Postępują bowiem zgodnie z ustanowionymi przez Niego prawami.