1Mch, 3, 1-9

JUDA MACHABEUSZ

Pieśń pochwalna

1  Potem w jego miejsce nastał jego syn, Juda, zwany Machabeuszem, 2  a wspierali go wszyscy jego bracia i wszyscy, którzy przystali do jego ojca. Z radością prowadzili wojnę w obronie Izraela.

3  On rozprzestrzenił chwałę swego ludu.
Przywdział bowiem na siebie pancerz jak olbrzym,
przypasał wojenny oręż
i rozpoczął wojnę, osłaniając wojsko swym mieczem.
4  W czynach swoich był podobny do lwa,
był niby lwiątko ryczące w stronę zdobyczy.
5  Ścigał bezbożnych i tropił ich,
a na pastwę płomieni wydał tych, którzy niepokoili jego naród.
6  Bezbożnych strach przed nim poraził,
i drżeli wszyscy, którzy bezbożnie postępowali,
a dzięki niemu powiodło się dzieło wybawienia.
7  Wielu królów rozgniewał na siebie,
ale Jakuba rozradował swoimi czynami,
i aż na wieki błogosławiona pozostanie jego pamięć.
8  Przeszedł przez miasta ziemi Judy
i wygubił z niej ludzi bezbożnych,
a gniew [Boży] od Izraela odwrócił.
9  Aż na krańcach ziemi było znane jego imię,
i tych zgromadził, którzy mieli zginąć.

1Mch, 3, 10-12

Zwycięstwo nad Apoloniuszem

10  Apoloniusz zebrał pogan i liczne wojsko z Samarii, żeby walczyć przeciwko Izraelowi. 11  Juda dowiedział się o tym, wyszedł mu naprzeciw, pobił go i zabił. Padło wielu zabitych, a reszta pouciekała. 12  Oni zaś zabrali łupy na nich zdobyte, a Juda wziął sobie miecz Apoloniusza i walczył nim przez całe swoje życie.

1Mch, 3, 13-26

Zwycięstwo nad Seronem

13  Seron, dowódca wojsk syryjskich, dowiedział się o tym, że Juda zebrał przy sobie ludzi i zgromadził prawowiernych, aby wyjść na wojnę. 14  Powiedział więc: «Uczynię głośnym swoje imię i wsławię się w królestwie; będę walczył przeciwko Judzie i przeciwko tym, którzy wraz z nim lekceważą słowo króla». 15  Tak więc wyruszył on, a z pomocą mu ruszyło także silne wojsko bezbożnych, aby na synach Izraela wykonać zemstę. 16  Gdy zbliżył się do stóp wzniesienia, na którym leży Bet-Choron, wtedy Juda z bardzo małym oddziałem wyszedł mu naprzeciw. 17  Gdy zobaczyli wojsko, które szło naprzeciw nim, powiedzieli do Judy: «Nas jest tak mało, jakże będziemy mogli walczyć z tym tak wielkim, potężnym mnóstwem? A przecież my dzisiaj nic jeszcze nie jedliśmy i z sił opadliśmy».
18  Juda odparł: «Bardzo łatwo wielu można pokonać rękami małej liczby, bo Niebu nie czyni różnicy, czy ocali przy pomocy wielkiej czy małej liczby. 19  Zwycięstwo bowiem w bitwie nie zależy od liczebności wojska; prawdziwą siłą jest ta, która pochodzi z Nieba. 20  Oni przychodzą do nas pełni pychy i bezprawia po to, aby wytracić nas razem z żonami naszymi i dziećmi i aby nas obrabować. 21  My zaś walczymy o swoje życie i o swoje obyczaje. 22  On sam ich zetrze przed naszym obliczem. Wy zaś się ich nie obawiajcie!» 23  Gdy skończył przemówienie, nagle uderzył na tamtych, tak że Seron i jego wojsko zostali przez nich pobici. 24  Ścigali ich do zejścia z Bet-Choron aż do równiny. Spośród tamtych padło blisko ośmiuset ludzi, a pozostali uciekli do ziemi Filistynów.
25  Wtedy zaczęto się bać Judy i jego braci, a strach przed nimi padł na okoliczne narody. 26  Wieść o nim doszła aż do króla, a narody opowiadały o walkach Judy.

1Mch, 3, 27-37

Przygotowania króla do wyprawy na wschód

27  Antioch, dowiedziawszy się o tych wydarzeniach, zawrzał gniewem. Rozesłał [rozkazy] i zgromadził wszystkie siły swego królestwa, armię bardzo wielką. 28  Potem otworzył swój skarbiec i na rok naprzód wydał żołd żołnierzom. Polecił także, żeby byli gotowi na wszystko. 29  Wtedy jednak zauważył, że w skarbcach brak pieniędzy. Rozruchy bowiem i utrapienia, jakie sprowadził na te okolice, gdzie kazał znieść obyczaje obowiązujące od najdawniejszych lat, sprawiły, że podatki były małe. 30  Obawiał się więc, że, jak nieraz się to już zdarzało, nie będzie miał pieniędzy na wydatki i na podarunki, które poprzednio rozdawał hojną ręką. Był bowiem bardziej rozrzutny niż inni królowie, jego poprzednicy. 31  W tych wielkich swoich kłopotach postanowił, że uda się do Persji, zbierze podatki z [tamtejszych krain] i zgromadzi wiele pieniędzy. 32  Jako wielkorządcę królewskiego od rzeki Eufrat aż po granice Egiptu zostawił Lizjasza, człowieka poważanego, pochodzącego z królewskiego rodu, 33  [i polecił mu], żeby aż do jego powrotu wychowywał jego syna, Antiocha. 34  Pozostawił mu także połowę swych wojsk razem ze słoniami i dał mu wskazówki co do wszystkich swoich zamiarów i co do mieszkańców Judei i Jerozolimy, 35  żeby mianowicie wysłał przeciwko nim wojsko, starł i zniósł całkowicie siły izraelskie i to, co pozostało z Jerozolimy, żeby wymazał nawet pamięć o nich na tym miejscu, 36  żeby obcych ludzi osiedlił na ich obszarach, a ziemię losem porozdzielał. 37  Wtedy król zabrał drugą połowę swych wojsk, w roku sto czterdziestym siódmym wyruszył z królewskiej swej stolicy, Antiochii, przeprawił się przez rzekę Eufrat i przeszedł przez górne krainy.

1Mch, 3, 38-60

Przygotowania do bitwy z Nikanorem i Gorgiaszem

38  Lizjasz wybrał Ptolemeusza, syna Dorymenesa, oraz Nikanora i Gorgiasza, ludzi walecznych spomiędzy królewskich przyjaciół, 39  i posłał z nimi czterdzieści tysięcy pieszych i siedem tysięcy konnicy, żeby poszli do ziemi judzkiej i spustoszyli ją zgodnie z królewskim rozkazem. 40  Wyruszyli oni z całym swym wojskiem, przybyli w pobliże Emaus i rozłożyli się obozem na równinie. 41  Gdy kupcy z tamtejszej okolicy dowiedzieli się o tym, wzięli bardzo dużo srebra i złota oraz pęta na nogi i przybyli do obozu, aby Izraelitów wziąć sobie za niewolników. Dołączyły do nich także oddziały z Syrii i z ziemi filistyńskiej.
42  Juda razem z braćmi zobaczył, że miara nieszczęść się dopełniła, a wojska obozują już na ich ziemi. Dowiedzieli się też o rozkazach, które król wydał, żeby naród zniszczyć zupełnie. 43  Jeden więc do drugiego mówił: «Przeciwstawmy się zniszczeniu naszego narodu. Walczmy w obronie naszego narodu i świętości!» 44  Zgromadzili się więc wszyscy, by gotowymi być do walki, a także by się modlić i prosić o łaskę i zmiłowanie.
45  Jeruzalem było wyludnione jak jakaś pustynia;
spośród jego dzieci nikt do niego nie wchodził ani nie wychodził,
świątynię deptano.
W zamku synowie cudzoziemców,
[a miasto] gospodą dla pogan.
Od Jakuba odeszła radość,
nie słychać już fletu ani harfy.
46  Zgromadzili się i udali się do Mispa, naprzeciw Jerozolimy, ponieważ niegdyś Mispa było dla Izraela miejscem modlitwy. 47  Tego dnia pościli, włożyli na siebie wory, głowy posypali popiołem i porozdzierali swoje szaty. 48  Potem rozwinęli księgę Prawa w tym samym celu, w jakim poganie wypytują posągi swych bóstw. 49  Potem przynieśli kapłańskie szaty, pierwociny plonów i dziesięciny, przywołali także nazirejczyków, którzy dopełnili już dni [ślubów], 50  i wołali do Nieba słowa mi: «Co mamy czynić z tymi? Gdzie ich zaprowadzić? 51  Świątynia Twoja została podeptana i znieważona, a kapłani Twoi – w żałobie i poniżeniu. 52  A oto jeszcze poganie zebrali się przeciwko nam, aby nas zniszczyć całkowicie. Ty wiesz, jakie oni mają wobec nas zamiary. 53  Jak będziemy mogli ostać się przed nimi, jeżeli Ty nas nie wspomożesz?» 54  Wtedy zaczęli grać na trąbach i podnieśli ogromny krzyk. 55  Potem Juda ustanowił dowódców nad ludem: tysiączników, setników, pięćdziesiątników i dziesiętników. 56  Powiedział też, żeby zgodnie z Prawem wrócili do domu ci, którzy budowali dom, ożenili się [właśnie], założyli winnicę lub byli bojaźliwi.
57  Wtedy wojsko wyruszyło w drogę i na południe od Emaus rozłożyło się obozem. 58  Juda zaś powiedział: «Przepaszcie się i bądźcie waleczni! Jutro rano bądźcie gotowi walczyć z tymi poganami, którzy zeszli się przeciwko nam, żeby całkowicie zniszczyć nas i naszą świątynię. 59  Lepiej nam przecież zginąć w bitwie, niż patrzeć na niedolę naszego narodu i świątyni. 60  Jakakolwiek zaś będzie wola w Niebie, tak uczyni».